Mastoïditis is een ontsteking van het binnenoor, die in sommige situaties gevaarlijk kan zijn. Het is een infectie aan het mastoïd, een uitstekend bot achter het oor, dat de officiële naam processus mastoideus draagt. Het mastoïd is een tepelvormig uitsteeksel van het slaapbeen en maakt deel uit van uw schedel. Het heeft een poreuze structuur en is gevuld met luchtzakjes. De lucht hiervoor krijgt het mastoïd via de buis van Eustachius, die met uw keel verbonden is. Mastoïditis is pijnlijk en kan tot gehoorverlies leiden. In het ergste geval kan het ook hersenvliesontsteking en ontsteking van uw ruggenmerg veroorzaken.

In dit artikel leggen wij u meer uit over de oorzaken, de symptomen en de mogelijke gevolgen. Bovendien leert u wat u kunt doen om mastoïditis te voorkomen en te behandelen.

De luchtzakjes in het mastoïd krijgen hun lucht via andere delen van uw oor, zoals de buis van Eustachius. Bij een infectie aan het middenoor kan de buis van Eustachius verstopt raken. Hierdoor kunnen bacteriën, die vrijwel altijd de oorzaak zijn van middenoorinfecties, in de luchtzakjes van het mastoïd terechtkomen. Hierdoor kan het bot zelf gaan ontsteken.

De oorzaak van mastoïditis is vrijwel altijd een verwaarloosde middenoorinfectie. Bacteriën hebben dan de kans om zich te vermenigvuldigen en verplaatsen zich via de luchtzakjes van het mastoïd naar het bot zelf. De structuur en de integriteit van het bot kan hierdoor aangetast worden. Het kan zelfs zorgen dat uw mastoïd langzaam vernietigd wordt. Mastoïditis komt vaker voor bij kinderen dan bij volwassenen.

Wat zijn de mogelijke symptomen van mastoïditis?

Het is niet makkelijk om de symptomen van mastoïditis te onderscheiden van de symptomen van een middenoorontsteking. In de meeste gevallen komen ze overeen. Dit zijn de meest voorkomende klachten:

•         Afscheiding uit uw oor;
•         Koorts;
•         Hoofdpijn;
•         Pijn in uw oor;
•         Verlies van gehoor;
•         Het oor kan gevoelig zijn en u kunt zwellingen voelen;
•         Ook kan de huid rondom uw oor rood worden.

Wanneer de infectie van het mastoïd onbehandeld blijft, kan het overslaan op uw hersenen en uw ruggenmerg. Dit kan bijvoorbeeld abcessen in uw hersenen veroorzaken. Druk op uw ogen, zwellingen achter de ogen en een bijzonder heftige hoofdpijn kunnen hierop wijzen. Heeft u hier last van, neem dan direct contact op met uw huisarts.

Uw arts zal uw klachten inventariseren en uw oor en het omliggende gebied onderzoeken. Omdat uw arts ook niet tot in het diepste van uw binnenoor kan kijken, heeft hij extra onderzoeken nodig om zijn diagnose mastoïditis te bevestigen. Dit zijn een aantal mogelijke onderzoeken:

•         Bloedafname en onderzoek naar de aanwezigheid en hoeveelheid van witte bloedlichamen. Bevat uw bloed veel witte bloedcellen, dan is dit een indicatie voor een infectie;
•         Een CT-scan of een MRI-scan van uw oor en uw hoofd;
•         Een röntgenfoto van uw schedel. Is uw mastoïd aangetast, dan kan dit op een röntgenfoto zichtbaar zijn.

Mastoïditis kan ook uw ruggenmerg aantasten. Om zeker te zijn dat dit niet het geval is, kan in het ziekenhuis ruggenmergvloeistof worden onderzocht na een lumbaalpunctie.

Als u mastoïditis heeft en u heeft het verwaarloosd, dan kunnen de gevolgen aanzienlijk zijn. Een bijkomende moeilijkheid is het feit dat het mastoïd achter in uw oor ligt en heel moeilijk toegankelijk is voor ingrepen. Als een behandeling tegen ontsteking van het mastoïd niet effectief is of wanneer het mastoïd al aangetast is, kunt u vervelende gevolgen ervaren. Denkt u bijvoorbeeld aan:

•         Duizeligheid, die continu is of enige tijd aanhoudt;
•         Gehoorverlies;
•         Verlamming van de aangezichtsspieren aan de kant van het besmette oor;
•         Epidurale abcesvorming. Abcessen, gevuld met pus, ontstaan net buiten uw hersenen of bij uw ruggenmerg;
•         Meningitis of hersenvliesontsteking: een potentieel dodelijke ontsteking van het vlies rondom uw hersenen of ruggenmerg;
•         Sepsis: een potentieel dodelijke verspreiding van de infectie door uw hele lichaam.

In een vroeg stadium is een antibioticakuur de beste behandelmethode. Antibiotica neemt u via de mond in. Uiteraard maakt u de hele kuur af, ook als u zich al een stuk beter voelt.

Is mastoïditis al verder gevorderd, dan bestaat er een kans dat u in het ziekenhuis moet worden opgenomen. U krijgt dan een antibioticakuur rechtstreeks in uw bloedbaan, bijvoorbeeld via een infuus. Mocht antibiotica te weinig effect hebben, dan is het zelfs mogelijk dat een chirurg het aangetaste deel van uw mastoïd operatief moet verwijderen. Na afloop van uw ziekenhuisverblijf krijgt u een antibioticakuur die u thuis zelf kunt innemen.

Er is een kans dat de behandeling niet alle infectiehaarden bereikt. Zo kunnen bacteriën overleven en weer de kop opsteken, of een min of meer slapend bestaan leiden. Er is altijd een kans dat de infectie terugkomt, dus let hier goed op.

Omdat mastoïditis vrijwel altijd begint met een middenoorontsteking, is het belangrijk om altijd alert te blijven. Ervaart u oorpijn, blijft u er dan niet mee rondlopen. Ga met oorpijnklachten op tijd naar uw huisarts en volg de aanwijzingen die u krijgt op. In de meeste gevallen voorkomt u met een orale antibioticakuur via uw huisarts veel ellende. Bent u van nature gevoelig voor oorproblemen, wees hier dan extra alert op. Als u pijnklachten in uw oor ervaart en ze houden aan, neemt u dan altijd contact op met uw huisarts. Alleen een arts mag een medische diagnose stellen en kan u naar de juiste specialisten doorverwijzen.